Gana Parası

Gana’da kullanılan resmi para birimi cedi diye yazılıyor ve “sedi” diye okunuyor. Ürün satışlarında ve yazılarda sıkça göreceğiniz kısaltması ise “GHC” şeklinde. Eski çağlarda deniz kabukları Gana'da bir tür para birimi olarak kullanılırmış. Cedi kelimesi de eskiden para niyetine kullanılan "cypraea" adlı deniz kabuğundan alıntılanmış.

Bir deniz salyangozu cinsi olan Cypraea, çağlar boyunca koleksiyon malzemesi, mücevher, takı, tılsım ve para olarak kullanılmış. Kadınlık, doğurganlık ve zenginlik sembolü olarak görülmüş. O nedenle sadece Gana sınırlarında değil mesela Çin ve Kanada gibi ülkelerde de kabukların kendisi ya da kopyalarının bir değiş tokuş aracı olarak kullanıldığı biliniyor.

Ülkenin en büyük parası bizdeki 50 liraya karşılık gelen 50 Cedi. O yüzden bankamatikten para alırken 500 lira ve üstü para çektiğinizde öyle bir tomar oluyor ki elinizde… Kendinizi kısa bir süre Karun gibi hissediyorsunuz. Ama sonra cüzdana sıkıştırma uğraşı ile baş başa kalıp keşke bir 100’lük banknot üretilse demeden duramıyorsunuz. Cedi'nin alt birimi "pesewa" adıyla biliniyor ve bizdeki kuruşa karşılık geliyor. Aslında hem para renkleri hem de büyüklükleri Türk Lirası ile hayli benzer. Bu nedenle öğrenme sorunu yaşamayacağınıza eminim. 

Afrika ülkeleri uzaktan ucuzmuş gibi görünüyor ama hiç öyle değil. Nakit paranızın kısa sürede tükeneceğine emin olabilirsiniz. Ayrıca bazı restaurant ve marketlerin kapısında kocaman kocaman visa, master card yazıları olsa da kart kullanamadığınızı bilin. Artık ya sürekli bozuklar ya da tercih etmiyorlar... Kurumsal yerler bile bu durumda. Mesela ben Accra'daki Fransız Kültür Merkezi'ne (Alliance Francaise) sık sık giderim ve bugüne dek ne kafesinde ne de kurs kayıtlarında hiç banka kartı kullanamadım. Açıklama da genelde bozuk olduğu yönünde(!)

Türkiye'den Gana'ya gelirken yanınıza almak için cedi bulamayabilirsiniz. Dolar ve Euro her yerde olduğu gibi burada da büyük geçerliliğe sahip. Yanınızda bir kısım dövizle gelirseniz buradaki döviz bürolarından yada bankalardan rahatlıkla Cedi alabilirsiniz.

Çok merkezi yerlerde kalmayacaksanız her zaman her yerde bankamatik bulamayacağınızı da bilin. Bu nedenle yanınızda bulundurmak üzere bir nakit alt limiti belirlemenizi ve o seviyeye indikçe cüzdanınıza takviye yapmanızı tavsiye ederim. Uzağa gidiyorum diye tüm paranızı yanınıza almaya da kalkmayın çünkü yolda soygun hikayeleri burada en çok duyduğumuz şey. Ülkeye ait tüm banknotları aşağıdaki şekilde önlü arkalı görebilirsiniz.

Bu fotoğraf https://en.wikipedia.org/wiki/Ghanaian_cedi adresinden alınmıştır.